Social media

Wist je dat 93% van de 12 tot 18 jarigen actief is op sociale media? Kinderen en jongeren besteden per dag 4 tot 6 uur aan sociale media. Maar heb je wel zicht op het gebruik van internet van je kind? Weet je wat je kind op internet doet en welke sites worden bezocht? Veel ouders hebben vaak niet in de gaten dat er ook gevaren zitten aan het gebruik van social media.

Wat is social media?

Social media is een verzamelnaam voor alle internettoepassingen waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen op een gebruiksvriendelijke en vaak leuke wijze. Het betreft niet alleen informatie in de vorm van tekst (nieuws, artikelen). Ook geluid (podcasts, muziek) en beeld (fotografie, video) worden gedeeld via social media websites. Met andere woorden, social media staat voor 'Media die je laten socialiseren met de omgeving waarin je je bevindt'.

Social media websites

Bekende voorbeelden van social media websites zijn Facebook, YouTube, Linkedin, Instagram en Twitter, maar ook bijvoorbeeld WikiPedia en MySpace.

Kinderen zijn heel actief op social media en delen soms hun hele leven met vrienden. Maar door het open karakter van social media vaak ook (bewust of onbewust) met de hele wereld. Onder kinderen is Instagram, Twitter en Facebook momenteel erg populair.

Mijn Kind Online is een kenniscentrum jeugd en (digitale) media. Mijn Kind Online doet onderzoek naar hoe jeugd tussen 2 en 18 jaar omgaat met nieuwe media en adviseert daar primair ouders over.

Gebruik van social media

93% van de 12 tot 18 jarigen en 98% van de 18 tot 25 jarigen is actief op sociale media, volgens CBS in het artikel ‘Zeven op de tien gebruiken sociale media’ (cbs.nl). Kinderen en jongeren besteden per dag 4 tot 6 uur aan sociale media.

Hoewel de laatste jaren het gebruik van social media sterk is toegenomen en dit ook in het basisonderwijs wordt toegepast, zijn er ook zwakke kanten van social media. Weten kinderen bijvoorbeeld hoe ze veilig kunnen internetten? Voor ouders is dit niet altijd een makkelijk onderwerp om aan te kaarten met hun kind. Het is logisch dat ouders op de hoogte willen zijn van het internet gebruik van hun kind.

Om ouders van kinderen tussen de 5 en 17 jaar te ondersteunen bij mediaopvoeding, hebben Vodafone, Mijn Kind Online, Mediawijzer.net en Veilig Internetten, WIJS magazine ontwikkeld. Dit magazine bevat tips en advies van media-experts over de kansen en valkuilen van digitale media en biedt een inkijkje in het (digitale) leven van gezinnen.

Op pagina 24 Veiligheid voorop (tips & adviezen) staan 5 belangrijke punten die gaan over internetrisico's. Daarbij zijn tips gegeven aan ouders om hun kinderen te helpen bij het voorkomen van deze risico's.

Op de site van Veilig Internetten krijgen ouders informatie en adviezen over het gebruik van social media en hoe kinderen daar veilig mee om kunnen gaan.

Je kunt samen met je kind op het online programma eSafetyKit kijken. De site laat op een leuke en leerzame manier zien wat de veiligheidsrisico's zijn en hoe het gezin beschermd kan worden. Er staan verschillende artikelen op voor ouders, die informatie geven over veilig internetten. Het hele programma kan gratis gedownload worden.

Cyberpesten

Een ander belangrijk punt van het gebruik van social media is 'cyberpesten'. Onder cyberpesten wordt het systematisch beledigen of intimideren van iemand verstaan, waardoor iemand zich vernederd of gekwetst voelt. Internationaal onderzoek heeft aangetoond dat cyberpesten tot psychische problemen kan leiden, zoals zelfbeschadiging, gewelddadig gedrag ,stress en depressieve klachten.

Digitaal pesten kan op veel manieren. Online pesten (vooral) scholieren elkaar door:

Misbruik van privégegevens (zoals het stelen van wachtwoorden of het aanmaken van nep-accounts)
Uitsluiting in whatsapp-groepen
Haatposts via sociale media
Het verspreiden van beeldmateriaal (zoals intieme foto’s of filmpjes van mishandeling)
Dreigtweets

Op de site van Mediawijsheid kun je bekijken op welke manieren cyberpesten kan worden tegengehouden en worden er tips gegeven wat ouders en kinderen kunnen doen. Het helpt ouders om de tips eens met hun kinderen te bespreken.

Bekijk ook eens de aflevering Dag tegen Cyberpesten. BNN en KRO hebben een thema-avond opgezet tegen Cyberpesten. In deze aflevering wordt er gepraat met jongeren die gepest worden via internet.

Andere gevaren van social media

De toegang tot porno wordt door volwassenen vaak als een belangrijk internetrisico voor kinderen gezien. Circa één op de tien (11%) van de 9-12- jarigen geeft aan wel eens pornografische beelden te hebben gezien op internet

Een ander potentieel risico van het gebruik van internet, is dat kinderen via het internet afspraken maken met onbekenden die mogelijk een verkeerde bedoeling hebben.

Ook komt het wel voor dat volwassenen minderjarige benaderen via het internet. Dit wordt ook wel 'Grooming' genoemd.

Een betrekkelijk nieuw fenomeen betreft ‘Sexting’. Sexting is een Engelstalige samenvoeging van de termen sex en texting (het sturen van berichten) oftewel het online uitwisselen van seksueel getinte boodschappen zoals obscene tekst of naaktfoto’s die jongeren van zichzelf maken. Hoewel dit onderdeel is van de leefwereld van jongeren en in de meeste gevallen geen risico’s met zich mee brengt, bestaat het gevaar dat bijvoorbeeld naaktfoto’s tussen vrienden 10/12 worden uitgewisseld of bijvoorbeeld op sociale netwerksites worden geplaatst.